Grondbeginselen van de VVD

Één van de grondleggers van de VVD: Pieter J. Oud

P.J. Oud, staatsrechtgeleerde en voorman van de VDB en de VVD, richtte met Stikker in 1948 de VVD op. Oud werd daarvan de onbetwiste politieke leider. Sprak met een wat hoge, zachte stem, maar had in de Kamer veel gezag door zijn kennis van het staats- en parlementsrecht. Hij kon overigens ook vilein uit de hoek komen en gold als autoritair.

De De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie werd in 1948 opgericht als een organisatorische voortzetting van de Partij van de Vrijheid. Met de komst van enkele oud-leden van de Vrijzinnige Democratische Bond vanuit de PvdA, die zich in de PvdA niet thuis voelden, werd het behoudend liberalisme nieuw leven ingeblazen. Eén van de oud-VDB'ers was Pieter Oud, die ook de eerste partijvoorzitter en fractieleider werd van de VVD. Als partijvoorzitter en fractievoorzitter groeide Oud al snel uit tot de politiek leider van de partij. Onder zijn straffe leiding vertoonde het zeteltal van de VVD tot het einde van de jaren 50 een opwaartse koers.

Het aantal zetels bedroeg zelfs 19 zetels in 1959. Bij de oprichting speelde verder D.U. Stikker een belangrijke rol. De VVD is een liberale partij. In het beginselprogramma van de VVD staat dat de partij de individuele vrijheid zeer belangrijk vindt en dat de staat zich niet dient te bemoeien met de individuele vrijheden van haar burgers. De overheid dient wel te zorgen voor de veiligheid van haar burgers. De VVD nam van 1948-1952 deel aan de brede basiskabinetten-Drees I en Drees 2. Van 1952 tot 1959 verkeerde de VVD in de oppositie, maar daarna zaten ze continu in de regering tot 1973. (met uitzondering van 1965-1967).

Op basis van het Liberaal Manifest en de Beginselverklaring brengen onze politici sindsdien het liberalisme in praktijk.

Wat zijn belangrijke waarden voor de VVD in 'onze' tijd ?

Vrijheid, Verantwoordelijkheid, Verdraagzaamheid, Sociale rechtvaardigheid en de Gelijkwaardigheid van alle mensen. Om deze waarden gaat het bij de VVD. Ze zijn vastgesteld en uitgewerkt in de Beginselverklaring.

U vindt in deze bijdrage een motivatie van onze waarden:

• Vrijheid
  
• Verantwoordelijkheid
  
• Verdraagzaamheid
  
• Sociale rechtvaardigheid
  
• Gelijkwaardigheid

Vrijheid van de mens is onmisbaar voor ontplooiing. We bedoelen dan vrijheid op geestelijk, staatkundig en materieel gebied. Deze vrijheid komt ieder mens toe, zonder enige discriminatie.

De vrijheid moet zo groot mogelijk zijn. Er zijn wel grenzen aan persoonlijke vrijheid. De vrijheid van de een mag de vrijheid van de ander niet belemmeren. En we moeten oog hebben voor de belangen van toekomstige generaties.


Verantwoordelijkheid

Vrijheid beleef je alleen wanneer je ook besef hebt van verantwoordelijkheid, vinden liberalen althans. Een mens moet de gevolgen van zijn daden zelf dragen. Kan een mens zichzelf niet redden, dan moeten we helpen. Maar daardoor mag besef voor verantwoordelijkheid niet verdwijnen. Individuele verantwoordelijkheid vinden we ook een onderdeel van menswaardigheid.


Verdraagzaamheid

Verdraagzaamheid is onlosmakelijk verbonden met vrijheid. De ware vrije mens laat ook anderen vrij.

Worden grenzen van het maatschappelijk toelaatbare overschreden? Dan moet de overheid ingrijpen.

Ook is verdraagzaamheid tussen verschillende groepen noodzakelijk. De VVD verwerpt de klassenstrijd en de terreur van minderheden of meerderheden. We moeten in gemeenschapsverband kunnen leven. Daardoor leven we met een bepaalde gebondenheid. Deze is echter geen beperking. Het is juist een voorwaarde om de vrijheid van iedereen te verzekeren.

De overheid bepaalt de mate en vorm van deze gebondenheid. Daarbij moet de overheid zo groot mogelijke geestelijke, staatkundige en maatschappelijke vrijheid waarborgen voor iedereen.


Sociale rechtvaardigheid

Sociale rechtvaardigheid moet bevorderd worden. Daarmee schept de overheid gelijke kansen voor iedereen. Eventueel verleent de overheid bijstand.

Niet iedereen heeft dezelfde mogelijkheden. Maar gelijke ontwikkelings- en ontplooiingkansen zijn een liberaal verlangen. De VVD wil ongelijkheid zoveel mogelijk opheffen. Het waren de liberalen die begonnen met de bouw van sociale wetgeving.


Gelijkwaardigheid

Mensen zijn niet gelijk. Wel gelijkwaardig. Iedereen heeft recht op ontplooiing. Iedereen heeft recht op vrijheid in geestelijk, staatkundig en materieel opzicht.

Deze rechten zijn ongeacht geestelijke overtuiging, huidskleur, nationaliteit, seksuele geaardheid, geslacht of maatschappelijke positie. Discriminatie is uit den boze.